#602 Is de Fijnafstelling Consistent met Theïsme?

December 30, 2018

Q

Hallo dr. Craig,

Ik vind dat het “Fijnafstelling-argument” voor theïsme het dichtst bij een overtuigend argument voor het bestaan van God komt (of zo heb ik dat tenminste opgemerkt). Het heeft echter een aantal problemen dat het ultiem minder dan totaal overtuigend maakt.

Het eerste probleem is de multiversum-hypothese waarover u en vele anderen langdurig hebben gedebatteerd. Ondanks de grote hoeveelheid kritiek die ertegenin wordt gezet, blijft het tenminste een mogelijk alternatief voor een intelligente God als verklaring voor de fijnafstelling van het universum voor leven en bewustzijn.

Het tweede wordt veel minder in gemeenschappelijke kringen bediscussieerd, en betreft het feit (– en ik neem het voor feit aan –) dat het universum, dat inderdaad voor leven en bewustzijn fijn is afgesteld, eigenlijk vijandig is tegen het concept van God. Dus het Fijnafstellings-argument voor theïsme is ultiem zelf-vernietigend.

Laat mij het uitleggen. Stelt u zich voor dat theïsme waar is, en dat God bestaat en erop uitgaat om de natuur-constanten fijn te regelen om leven en bewustzijn te laten ontstaan. Maar laat ons (voor deze discussie) nu denken dat Hij het werk verziekt en in werkelijkheid (bijvoorbeeld) de waarde van de nucleaire constante tien keer groter laat zijn dan bedoeld. Nou, dat is geen probleem – leven en bewustzijn kunnen nog steeds bestaan. Waarom? Omdat ik aanneem dat theïsme waar is, en omdat bij theïsme leven en bewustzijn in elk universum bestaan. Leven en bewustzijn bij het theïsme hebben niet eens een universum nodig om te bestaan. Bij theïsme bestaan leven en bewustzijn noodzakelijk.

Ik kan dit als een simpel syllogisme neerzetten:

            P1)       Als theïsme waar is, dan is het universum niet voor leven en bewustzijn fijn                       afgesteld;

            P2)       Het universum is fijn afgesteld voor leven en bewustzijn;

            C)         Dus theïsme is niet waar.

Het Fijnafstellings-argument heeft duidelijk de waarheid van P2 nodig, dus de fout in het argument moet zich in P1 bevinden. Maar kijk naar de definities betreffende P1: Theïsme impliceert de theorie dat leven en bewustzijn noodzakelijk bestaan; fijnafstelling dat leven en bewustzijn niet alleen contingent zijn, maar ook echt, ECHT contingent – en alleen mogelijk onder bepaalde strikte omstandigheden. Nu zou u kunnen antwoorden dat de fijnafstelling alleen van toepassing is op de fysieke manifestaties van leven en bewustzijn. Maar ik begrijp dat, onder een breed theïstisch wereldbeeld, leven en bewustzijn onafhankelijk van welke fysieke manifestatie dan ook zijn. U zult vanzelfsprekend geen sympathie voor het argument hebben, maar ik zou zeer veel interesse hebben in hoe u hierop zou antwoorden. Van tevoren bedankt.

Damien

Australië

Dr. craig’s response

A

Ik denk niet dat deze objectie een goede is, Damien. Je eerste bedenkingen kun je opzij zetten. Het feit dat de multiversum-hypothese een “mogelijk alternatief” voor ontwerp is stoort mij helemaal niet, omdat de conclusie van een succesvol argument (theïstisch of anderzijds) niet met absolute zekerheid hoeft te worden bewerkstelligd.

Overweeg liever de tweede bedenking. Het lijkt mij dat

            P1)       Als theïsme waar is, dan is het universum niet voor leven en bewustzijn fijn                       afgesteld.

Overduidelijk onwaar is. Om te zeggen dat het universum fijn is afgesteld is hetzelfde als dat de fundamentele constanten en kwantiteiten van de natuur binnen een buitengewoon strikte reikwijdte aan waarden vallen die belichaamde bewuste observeerders in staat stelt te bestaan. Dit feit schijnt wetenschappelijk goed geaffirmeerd te zijn.

Het feit, dat er fijnafstelling is, wordt niet genegeerd (NOTE: or “afgewezen”) door het feit dat God op wonderbaarlijke wijze observeerders had kunnen creëren in een universum dat door onze natuurwetten zou worden aangestuurd maar niet fijn afgesteld. Als er wordt gezegd dat waarden buiten de strikte levenstoestaande reikwijdte incompatibel zouden zijn met het bestaan van belichaamde, bewuste actores, bedoelen we dat zulke observeerders op natuurlijke wijze onmogelijk zouden zijn. Maar natuurlijk kan God op wonderlijke wijze leven kunnen produceren en behouden.

Waar de objectie echt op neerkomt is een herdefinitie van “fijnafstelling”. Er wordt aangenomen dat, omdat God leven in een universum met constanten en kwantiteiten buiten de levenstoestaande reikwijdte had kunnen maken, het universum niet echt op fijne wijze is afgesteld. Maar in dat geval is jouw P2) onwaar. Je kan niet beide hebben.

Fijnafstelling gaat over wat er binnen de productieve capaciteiten van de natuur ligt. Het zegt niets over wat er bovennatuurlijk mogelijk is.

Het feit dat God op wonderlijke wijze leven in een niet fijn afgesteld universum geeft nauwelijks een fundament om te denken dat ons universum niet fijn is afgesteld. De constanten en kwantiteiten vallen wel binnen de strikte levenstoestaande reikwijdte, ondanks het feit dat, als dit niet zo was, God op wonderlijke wijze alsnog leven had kunnen creëren. (Noch wilt het zeggen dat “[b]ij theïsme . . . leven en bewustzijn noodzakelijk [bestaan].” Er zijn vele mogelijke werelden waarbij God ervoor kiest geen leven te creëren.)

Merk ook op dat het alternatief, dat God op wonderbaarlijke wijze leven creëert in een niet fijn afgestemd universum, er nauwelijks één is die de skepticus zal aanspreken. Als wonderbaarlijke goddelijke actie de enige manier is om een Kosmische Ontwerper te ontwijken, dan zit men aan het theïsme vast.

– William Lane Craig